محمد حقیقی راد
درگذر از خيابان‌هاي کرمانشاه صحنه‌هاي جالبي، توجه رهگذران را به‌خود جلب مي‌کند يكي از آنها گوسفندان زنده در قسمت بار وانت‌هاي نيسان است که راننده‌ي آن در‌صدد فروش گوسفندان است.
راننده‌ي يكي از اين خودروها که به گفته‌ي خودش، گوسفندان را از اسلام‌آباد به کرمانشاه آورده، مي‌گويد: اگر بخواهيد گوسفند را همين جا براي‌تان ذبح و سلاخي هم مي‌کنم. غوغايي برپاست! گوسفندان ذبح شده هر‌کدام در گوشه‌اي از خاک افتاده و سفره‌ي بزرگي‌ست که براي مگس‌ها و ديگر حشرات و حيوانات موذي پهن شده است! اينجا سلامت و بهداشت جامعه ذبح مي‌شود. آن هم در روزهايي که تهديد تب کريمه‌کنگو بيشتر از هر زمان بر سر شهر سايه انداخته است!
به سراغ يكي از سلاخ‌هاي و قصاب‌هاي خياباني مي‌روم، تا مرا ديد که با گوشي تلفن همراه مشغول فيلمبرداري هستم، چاقو به دست از پشت به من نزديک مي‌شود و مي‌گويد »چس! فره خوشگلم هي فرت و فرت عکس گِري.« مي‌گويم مي‌خواهم ازت گوشت بخرم. نگاهي مي‌کند و ادامه مي‌دهد: »گوشتم درجه يکه و هي کشتار الانه، غصه هم نخور تازه تازه‌س.« قسمت تلخ ماجرا اين جاست! همه اين اتفاقات و ذبح بهداشت و سلامتي و بازي با جان مردم بيخ گوش اکيپ‌هاي نظارتي شهرداري، دامپزشكي، فرمانداري و شبکه سلامت کرمانشاه رقم مي‌خورد!
کشتار غيرمجاز دام در برخي مبادي ورودي و مناطق حاشيه‌نشين کرمانشاه از جمله شهرک‌هاي جعفرآباد، آرياشهر، دولت‌آباد، پرديس، ده‌مجنون و جگرکي‌هاي ديزل‌آباد و دولت‌آباد معضلي بهداشتي است كه باعث ايجاد انواع خطرهاي بهداشتي و نابساماني‌هاي سلامت نظير شيوع انواع بيماري‌ها، آلودگي محيط، تجمع حيوانات، حشرات و جوندگان، آسيب‌هاي رواني، چهره‌ي زشت شهر و انتقال عوامل بيماري‌ها به مناطق ديگر مي‌شود. بر اساس ماده 688 قانون مجازات اسلامي و ماده 4 و 12 قانون سازمان دامپزشکي مقرر مي‌دارد که کشتار غيرمجاز دام در خارج از کشتارگاه، خلاف قانون بوده و قابل پيگرد در مراجع قضايي است؛ هر مورد از کشتار غيرمجاز دام مي‌تواند خطر ابتلا به تب کريمه کنگو را در پي داشته و سلامت مردم را نيز تهديد کند.
به‌علت عدم وجود سيستم سپتيک فاضلاب و دفع فضولات اين موارد سبب آلودگي‌هاي محيط زيست و تجمع حيوانات حشرات و جوندگان مي‌شود. کشتار غيرمجاز دام‌ها در مبادي اصلي تردد شهر، آويزان بودن لاشه و همچنين ريختن خونابه و فضولات حاصل از کشتار دام‌ها چهره‌ي بسيار زشت و نازيبايي به اين مناطق داده و سبب نارضايتي شهروندان و حتي مسافران عبوري است. نقل و انتقال غيرمجاز دام‌ها به‌منظور کشتار علاوه بر احتمال انتقال بيماري‌ها به افراد سالم مي‌تواند باعث انتقال عوامل بيماري‌زاي دامي از يک منطقه به منطقه‌ي ديگر و فراگير‌شدن بيماري و اپيدمي در منطقه جديد شود. گوشتي که به روش کشتار غير مجاز در کنار خيابان و جاده‌هاي ورودي و خروجي شهر کرمانشاه به فروش مي‌رسد، ممکن است آلودگي‌هاي زيادي داشته باشد؛ هنگامي كه دامي کنار معبر عمومي ذبح مي‌شود، گوشت آن غيرقابل استفاده است، همچنين مساله گرد و خاک و آلودگي ناشي از گردوغبار و سوخت ماشين‌هايي که از آنجا عبور مي‌کنند همه از عواملي هستند که سبب آلودگي گوشت مي‌شود. کشتار غيرمجاز دام علاوه بر اينکه بازار کسبه‌ي مجاز و رسمي را خراب کرده بلکه اين قصابان بي‌نام و نشاني که کنار خيابان و معابر گوشت را به‌صورت غير بهداشتي ذبح و آن‌را به‌فروش مي‌رسانند که گاهي مواقع منجر به مرگ افراد هم مي‌شود. براساس توصيه موکد دامپزشکي، گوشت قرمز تازه ذبح‌شده، حتي در مراکز مجاز، بايد به مدت 24 ساعت در يخچال منزل يا سرخانه‌هاي (پيش سرد کشتارگاه‌ها) براي از بين رفتن مخاطرات بيماري کشنده تب کريمه کنگو قرار بگيرد. علاوه بر آن، براساس شنيده‌ها و گفت‌و‌شنود‌هايي که با برخي از قصابان مجاز شهر کرمانشاه داشتيم، آنان اذعان داشتند يک سري دلال در استان کرمانشاه دام‌هاي زنده را خريداري مي‌کنند و پس از دپو در فرصت مناسب به کشورهاي همسايه قاچاق و صادر مي‌کنند چون اين روزها دامداران کرمانشاهي در فروش دام زنده با مشکل نبود مشتري مواجه هستند. قاچاق دام سود زيادي نصيب دلالان و قاچاقچيان مي‌كند. از طرف ديگر نبود مشتري براي دام، سبب شده تا دلالان دام‌ها را با چک‌هاي مدت‌دار خريداري كنند. در حال حاضر قدرت دلالان در بازار مي‌چربد. دامداران خرد که توان مالي کمتري براي تامين حداقل‌هاي زندگي و همچنين تامين علوفه دام‌ها را ندارند، دام خود را به قيمت پايين مي‌فروشند اما دامداراني که راضي نمي‌شوند به کمترين قيمت دام خود را به فروش برساند در همين بازار نابسامان رو به کشتار غير مجاز دام مي‌آورند و به‌دنبال پشم براي کلاه خود مي‌گردند.
متاسفانه نرخ قيمت‌گذاري گوشت قرمز در کرمانشاه به سبب مشکلات سيستم توزيع، اعمال قيمت‌هاي سليقه‌اي و قيمت‌گذاري جزيره‌اي در هر منطقه از کرمانشاه و سودجويي دلالان، اختلاف قيمت دارد كه گاهي به چندبرابر نرخ منطقي از دامداري تا بازار مي‌رسد که اين امر نشان مي‌دهد واردات گوشت هم نتوانسته مرهمي بر اين زخم باشد و آرامش بازار تنها نيازمند نظارت همه‌جانبه دستگاه‌هاي متولي است. دولت سيزدهم از ابتداي فعاليت خود براي حمايت از مصرف‌کنندگان و متعادل‌شدن قيمت‌ها در بازار گوشت قرمز، اقدامات متعددي را انجام داده است که ميتوان به ممنوعيت صادرات دام زنده و واردات10هزارتن گوشت قرمز و خريد حمايتي دام توسط شرکت پشتيباني امور دام اشاره کرد. اما با وجود تمهيدات درنظر گرفته شده هنوز که هنوز است در استان کرمانشاه فعاليت دلالان و واسطه‌گران در اين صنعت، اجازه کاهش قيمت‌ها را نمي‌دهد که بايد چاره‌اي جدي براي اين موضوع انديشيده شود. به‌عنوان سخن پاياني بايد گفت که در وضعيت فعلي، دستگاه‌هاي اجرايي ذي‌ربط و شبکه سلامت استان براي جلوگيري از سو‌ءاستفاده دلالان نقش مهمي دارند، زيرا در‌صورت تداوم اين شرايط و با کاهش ميزان تقاضا به‌علت قرار گرفتن در فصل گرما، توليدکنندگان عشايري، روستايي و دامپروران دچار خسارات قابل توجهي مي‌شوند و به اعتقاد کارشناسان ميتوان با اعمال سياست‌هاي درست تنظيم بازار داخل گوشت قرمز را به‌خوبي انجام داد تا شاهد چهره بدمنظر کشتار غير مجاز دام در شهر کرمانشاه با حضور دلالان و سودجويان بازار گوشت نباشیم.
